نقشه فني اختراع

سياه‌ زخم ‌يك‌ بيماري‌ حاد عفوني‌ و قابل‌ انتقال‌ بين‌انسان‌ و حيوان مي‌باشد و عامل اين بيماري باكتري باسيلوس آنتراسيس "Bacillus anthracis " مي باشد. مخزن‌ اين‌بيماري‌ در دام‌ (عمدتا گوسفند، بز وگاو) بوده‌ و با مرگ‌ و مير بالا و سريعي‌همراه‌ است‌. انسان‌ به‌ صورت‌ اتفاقي‌ درصورتي‌ كه‌ در معرض‌ تماس‌ با دام‌آلوده‌، پوست‌، پشم‌ و فرآورده‌هاي‌ آن‌قرار گيرد يا از گوشت‌ آلوده‌ استفاده ‌نمايد و يا در هواي‌ آلوده‌ به‌ اسپور تنفس‌ نمايد به‌ بيماري‌ مبتلا مي‌شود. بيماري سياه زخم مي تواند به انسان هايي كه با حيوانات آلوده و يا بافت آلوده حيواني سروكار دارند، سرايت كند. ميكروب اين بيماري مي تواند به عنوان سلاح بيولوژيك مورد سوء استفاده قرار گيرد و توليد آن نسبتاً آسان است، لذا در حال حاضر از اهميت خاصي برخوردار شده است. استاندارد طلايي براي تشخيص قطعي باسيلوس آنتراسيس، تست هاي معمول باكتريولوژيك همانند كشت مي باشد. اما كشت باكتري مستلزم صرف زمان و هزينه بالايي بوده و ويژگي و حساسيت پاييني دارد و همچنين نيازمند شرايط امنيت زيستي سطح 4 مي باشد. از سوي ديگر كنترل و مانيتورينگ سياه زخم بخصوص فرم تنفسي بيماري كه به دنبال استنشاق آئروسل هاي عفوني به سرعت منتشر مي شود، بسيار حائز اهميت مي باشد. لذا تشخيص سريع، قطعي و دقيق بيماري در نمونه هاي باليني بدست آمده از افراد بيمار و يا مشكوك بر پايه تكنيك ها و روش هاي تشخيص مولكولي سريع با هدف شناسايي به موقع عامل در مدت زمان كوتاه و عدم نياز به امكانات پيشرفته ارجحيت دارند. در روش هاي تكثير هدف، تكنيك هاي مهمي همچون واكنش زنجيره اي پليمراز (PCR) وجود دارد. علي¬رغم سادگي و مقدار تكثير بالا، نياز به دستگاه ترموسايكلر بسيار دقيق، كاربرد وسيع اين روش را محدود كرده است. از معايب عمده¬ي اين روش ها نياز به تجهيزات بسيار دقيق و گران قيمت براي تكثير و روش هاي پر زحمت و وقت¬گير براي آشكارسازي محصولات تكثير شده، مي باشند. تكنولوژي LAMP براي تشخيص دقيق و سريع باكتري باسيلوس آنتراسيس عامل بيماري سياه زخم، جهت تشخيص آن بدون نياز به ميكروسكوپ، تست هاي سرولوژيكي و يا استفاده از روش هاي مولكولي گران قيمت مانند PCR، بسيار حائز اهميت مي باشد.

فرانسيسلا تولارنسيس عامل بيماري تولارمي (به عنوان بيماري شبه طاعون جوندگان) معرفي شده است. اين پاتوژن به عنوان يكي از جنگ افزارهاي بيولوژيك خطرناك به شمار مي آيد كه داراي خاصيت عفونت زايي شديد، قابليت انتشار آسان و ظرفيت بالاي ايجاد بيماري و مرگ مي باشد، بنابراين در گروه A عوامل بيوتروريستي قرار دارد. اين باكتري قادر به ايجاد عفونت در انسان از طريق پوست، غشاهاي مخاطي، دستگاه گوارش و ريه ها مي باشد. از آنجا كه تولارمي انساني، بيماري نسبتاً نادري است در صورت مواجه شدن با آن ممكن است بوسيله پزشكان با ظن قوي مطرح نگردد و بدون تشخيص باقي بماند. تكنيك تكثير هم دما به واسطه حلقه (Loop Mediated Isothermal Amplification) يا (LAMP) يك روش تكثيري و مولكولي منحصر به فرد بوده كه در اين روش DNA باكتري مي تواند در شرايط هم دما (يك دما) و تنها با استفاده از يك آنزيم تكثير يابد و به دناتوراسيون DNA الگو (مانند PCR) نيازي نيست. كيت LAMP بر اساس تكنيك قوي و جديد تكثير ژن است كه در حال حاضر ابزار تشخيصي سريع و ساده براي شناسايي عوامل ميكروبي مي باشد. كل اين روش بسيار سريع و آسان مي باشد زيرا عمليات تكثير در كمتر از يك ساعت و تحت شرايط هم دما (65 درجه سانتي گراد) انجام مي گيرد. اين روش به كمك يك مجموعه پنج پرايمر اختصاصي كه شش ناحيه متمايز را در ژن پيدا مي كند و به وسيله انكوبه كردن كل مواد و پرايمر ها در يك لوله عمل مي كند. بررسي محصولات تست به كمك كدورت سنجي تيوب ها مي باشد. براي انجام تست مذكور، از بيمار مشكوك به تولارمي خون گرفته مي شود و خون بايستي بلافاصله در تيوب حاوي ضد انعقاد مثل سيترات و ... ريخته گشته تا لخته نگردد. از نمونه خون مشكوك، استخراج DNA باكتري با استفاده از كيت استخراج DNA صورت مي گيرد و در تكنولوژي LAMP استفاده مي گردد.

عامل بيماري تب خونريزي دهنده كريمه- كنگو (CCHF) ويروسي از جنس نايروويروس مي باشد. اين بيماري عمدتاً توسط كنه هاي گونه هيالوما منتقل مي يابد. ويروس تب خونريزي دهنده كريمه- كنگو در اواسط دهه 1940در شبه جزيره كريمه (در جنوب اوكراين) زماني كه تب خونريزي دهنده شديدي بين كشاورزان شيوع داشت، براي اولين بار مشاهده شد. اين اپيدمي بيش از 200 مورد بيماري و حدود 10% مرگ و مير به دنبال داشت. پراكندگي ويروس CCHF از آفريقا تا آسيا و اروپاي غربي و كشور عزيزمان ايران وسعت دارد. ويروس اين بيماري مي تواند به عنوان سلاح بيولوژيك مورد سوء استفاده قرار گيرد، لذا در حال حاضر از اهميت خاصي برخوردار شده است. در حال حاضر براي تشخيص قطعي CCHF روش هاي سرولوژيكي مي باشد كه البته مستلزم صرف زمان و حساسيت پايين مي باشد. بنابراين تشخيص سريع، قطعي و دقيق بيماري ارجحيت دارند. در روش هاي تكثير هدف، تكنيك هاي مهمي همچون واكنش زنجيره اي پليمراز (RT-PCR) وجود دارد كه از جمله معايب عمده ي اين روش ها نياز به تجهيزات بسيار دقيق و گران قيمت مي باشد. تكنولوژي RT-LAMP براي تشخيص دقيق و سريع ويروس عامل بيماري تب خونريزي دهنده كريمه- كنگو، جهت تشخيص آن بدون نياز به كشت سلولي، تلقيح به حيوان حساس آزمايشگاهي، تست هاي سرولوژيكي و يا استفاده از روش هاي مولكولي گران قيمت مانند RT-PCR، بسيار حائز اهميت مي باشد. كيت RT-LAMP راه اندازي شده براي ويروس CCHF، براي اولين بار در ايران توسط ما راه اندازي و ابداع شد، كه تنها با استفاده از 4 پرايمر اختصاصي با حساسيت و ويژگي بالا نسبت به روش هاي كلاسيك و مولكولي، در شرايط تك دمايي 65 درجه سانتي گراد و مدت زمان كم (2 ساعت) قابل انجام مي باشد و تنها با برسي كدورت چشمي تيوب ها، نتايج قابل مشاهده مي باشند كه خود بيانگر سادگي تست و عدم نياز به دستگاه هاي گران قيمت و پيشرفته براي انجام و تشخيص آزمايش مي باشد.